modern bathrooms or wooden hole. модон жорлон

Гадаадад олон жил амьдрахаар орчин үеийн наад захын өдөр тутмын амьдралын хэрэгцээ боловсон бие засах газар хэрэглэх нь хүний ёсон гэж хэлж болноо

Зун дөхөөд гэр бүлээрээ амралтаараа Монгол руугаа явж амрахаар тохирлоо. УБ-т биш ихэнхдээ хөдөө явах төлөвлөгөө зохиосон болохоор жуулчны баазууд руу утасдаж боловсон биз засах газартай эсэхийг нь лавлаж, байгаа гэвэл тэнд нь буухаар шийдсэн.

Аль хэдийнэ 21-р зуун гарчихаад 15 жил болчихоод байхад яагаад Монгол улс одоо болтол боловсон жорлонгоо шийдэхгүй байгааг одоо болтол ойлгохгүй юм.

За яахав нүүдэлчин амьдрал нь хүссэн газраа, хаана л бол хаана гэрээ барьчихдаг байсан гэж бодоход 21-р зун гарчихсан шүү дээ гэж бодохгүй юмаа.

Насанд хүрсэн хүмүүс нь за яахав гэж бодоход өвлийн хүйтэнд хүүхэд, хөгшдөө бас бодмоор юм даа. гэтэл байхгүй байхгүй.

Энэ зун УБ-т хотын бохирын шугам болоохоо больж Утаанбаатар хот нь Үмхийбаатар болсон зураг цахим ертөнцөөр тараад байсан.

Барууны оронд хаана ч, хот битгий хэл, хотын өргөтгөл барихад цэвэр бохир усны шугам сүлжээ. цахилгаан хүрээд л очдог. Гэтэл монголд байхгүй. Үүнийг боддог ч үгүй, бодохыг ч хүсдэггүй юм шиг байгаа юм.

Монголд энд тэндгүй л жуулчдын бааз, гэтэл нөгөө л нэг үмхий үнэртэй, модон жорлонтойгоо гадаад, дотоодын жуулчдаа аваад л байдаг. Нөгөө гадаадынхан нь ам хамраа таглан ороод, гүйн гарч байгааг монголчууд харсан л байх. Үүнээсээ санаа зовдоггүй юмуу.

Бид нар өөрсдийгөө нэг их л юмыг юмхнаар хийдэг, сэтгэчихдэг гээд л мартаад байдаг. Гэтэл үнэхээр бие засах газраа орчин үед авчрах сэтгэлгээ үнэхээр алгаа.

Хөөө явахдаа, нөхөр маань боловсон жорлонгийн суултуур ахынд маань аваачаад өглөө. Уул нь үүнийг хийж ядаад байх юмгүй л юм билээ. Хамгийн гол нь өтгөн, шингэн хоёрыг ялгаад байвал үмхий үнэртээд байх нь гайгүй. Бас заавал гэрээсээ хол барих ч албагүй. Гол нь өвлийн хүйтэнд шингэн ялгаруулах хоолой нь хөлдчихгүй бол болоо. Барууны зарим орнуудад өтгөнөө цуглуулаад бордоо болгодог. Бид нар харин цамаархаад арай л бордоо болгохгүй байх л даа. Шингэн нь одооо дүүрч ийш тийшээ урсаад хөрсөнд шингэх юм байлгүй дээ.

Энэ нь нүүдлээр яваа хүмүүст илүү тохиромжтой харин орчин үедээ хөл нийлүүлчихвэл арай л зүгээр байх юм даа. Тэгээд жуулчны баазыг нь орчин үеийн бие засах газартай үгүйг заавал лавлаад байх шаардлагагүй болно.

Эрүүл мэнд, байгаль орчноо гэж бодож байвал яаралтай шийдэх асуудлын нэг болсон. 

Монголд тулгарч байгаа энэ асуудлын талаар доор линкээр ороод баримтыг үзээрэй: Д.Жаргалсайхан ахын бичсэн өгүүлэл бий.

Аглаг хийдийг Монголд мэдэхгүй хүн бараг үгүй болсоон байна. Үнэхээр монголчууд бидэнд сонин сайхан байгалын бүтээгдхүүнийг хүний ухаан улам илүү нүд хужирламаар болгодгын үлгэр жишээ үзүүлсэн газар юм. Энэ бүхэн бол Бурханч лам Пүрэвбатын ур ухаанаар бүтсэн зүйлээ. Сүмийг үзэж явахдаа сэтгэл хангалуун, байгалын сайхныг биширч явсан юм.

Гэтэл нөгөө модон жорлонд орох хэрэг гарлаа. Хамаг үзсэн сайхан сайхан маань жорлонгийн үнэртэй алга болчихож билээ.  Харамсалтай

Португалын амьдрал: Хот хоорондын галт тэргэнд суув. Солонгос хэлний хичээл

 Манайх Лиссабоноос галт тэргээр 15 минут яваад хүрдэг хотод амьдардаг юм. Нөхөр маань өглөөдөө галт тэргээр Лиссабон руу ажилдаа явна. Би хааяа л нэг Лиссабон орох хэрэг гардаг ч тэр болгон галт тэргэнд суугаад байдаггүй юм. Энэ удаад яалт ч үгүй галт тэргээр явах хэрэг гарсан нь Азийн музейд Museu Oriente Солонгос хэлний хичээлд суух болсонтой холбоотой. Тэнд машины зогсоол цөөтэй учир галт тэргэнд суулаа. Галт тэрэгний буудал гэрээс холгүй бас буудал далайн эрэгтэй болохоор их сайхан.

Азийн музейд ихэнхдээ Япон, Хятад, Энэтхэг, Индонези, Солонгос зэрэг улсуудын соёлын долоо хоногууд явагддаг.  Португал улсын түүхэнд Азийн орнуудыг анх нээснээрээ алдартай олон үйл явдлуудыг тэмдэглэн үлдээсэн байдаг. Тийм ч болохоор Азийн музей олон үйл явдлыг тэмдэглэдэг.

Энэ музейд Эгшиглэн хамтлаг ирж тоглож байсан гэж тэдний нэг гишүүнтэй хэдэн жилийн өмнө Берлинд тааралдахад хэлж байсан.

Энэ удаад Солонгос хэл үүссэнийг Солонгосууд 10-р сарын 9-нд өргөн тэмдэглэдэг өдрөөр Азийн музейд Солонгосын кино үзүүлж, яриа хийж, солонгос хоол амтлуулж, гар урлал зааж, солонгос хэлний хичээл зааасан юм.  Зарим зүйл нь төлбөргүй, зарим нь бага зэрэг төлбөртэй. Ер нь ойр ойрхон энэ музей Солонгостой холбоотой арга хэмжээнүүдийг ихээр зохион байгуулж байгаа нь Өмнөд Солонгос өөрийн соёлыг гадаадад сурталчлахад нилээд мөнгө зарцуулж байгаатай холбоотой юм.

Галт тэргэнд суухад хамгийн түрүүнд ажиглагддсан зүйл бол португалчууд нилээд ном уншдаг болсон юмуу гэж санагдсан. Ер нь Лондонгийн метронд явж байхад ном уншаагүй хүн бараг харагддаггүй байсан. Анх Португал оронд ирээд галт нилээд явдаг байхад ном уншсан хүн байдаггүй байсан юм. Харин өнгөрсөн долоо хоногийн 3 дахь өдөр галт тэргэнд суухад зузаан ном дэлгэсэн хүмүүс ажиглагдсан их сонин санагдсан энээ.

Alcantara-mar буудалд буугаад гарц руу алхаж явтал энэ буудлыг өнгө оруулаад олон янзын зураг зурчихсан байна. Бас их олон жилийн өмнө энэ буудалд бууж бүжгийн дугуйланд явдаг байхад их л хөндий хүйтэн, аймаар санагддаг байсан бол олон янзын зураг үзээд бараг л хичээлд суух цагаасаа хоцрох нь.  Ингээд гар утсаараа дарсан хэдэн зургаа толилуулья.

 

Доорхи гэрэл зурган дээр Лиссабоны дурсгалт газруудыг зуржээ. Белемийн цамхаг, Нээлт хийсэн хүмүүст зориулсан хөшөөнүүд Discoveries Monument байгаа бөгөөд доор нь Лиссабоны байшин барилгыг зурсан нь бүр сонирхол татмаар байсан юм.

Энэ бол алдартай 4-р сарын 25-ны нэрэмжит гүүр. 1974 онд Салазарын диктатур дэглэмтэй засгийн газрын унагасны дараа энэ нэрийг авсан гүүр юм. Ажлын өдрүүдэд өглөө, оройгүй, аль эсвэл бүтэн сайны үдээс хойш энэ гүүрэн дээр дараалал их үүсдэг юм. Бүтэн сайны үдээс хойш гэдэг нь болохоор урд зүг рүү явж амралтын өдрүүдээ өнгөрүүлсэн хүмүүс дараачийн долоо хоногийн ажилдаа цугларч байгаатай холбоотой.

За ингээд яаран гүйсээр солонгос хэлний хичээлдээ 5 минут хоцроод ирлээ. Хичээл эхэлчихжээ.  30-д жил Португалд амьдарч, 20 гаруй жил Шинэ Лиссабоны их сургуульд солонгос хэл зааж буй профессор хичээл зааж байна.

Дэлхий дээрх олон хэлнүүдийн дундаас хамгийн гол нь хэн зохиосон нь мэдэгддэг ганц хэл юм гэнээ. Бодвол энэ нь хэрэглэгдэж байгаа хэлнүүдийн үүсэл гарлыг хэлсэн байх. Бидний хувьд бол Өндөр Гэгээн Занабазар Соёмбо үсэг хэзээ зохиосныг мэдэх болохооор би өөрийн бодлоо хэлэхээ түдгэлзэв.

Ер нь монголчуудад сурахад амархан гэж үзэгддэг энэ хэл ойрмогхон нэг мэдээллээр бол сурахад хэцүү 10 хэлний тоонд орчихсон явж байсан. Би бас санал нэгтэй л байна.  К, Г хоёр нь ялгагдахгүй, Б, П нь ч бас ялгагдахгүй гээд олон үсэгнүүд нь адилхан. Дээрээс л Л.Р хоёрыг бол дурсах ч хэрэггүй биз дээ. Энэ хоёр үсэг Япон, Хятад, Солонгосуудад гадаад хэл, ялангуяа англи хэл сурахад нь үнэхээр хүндрэл учруулдаг.

Ямар ч байсан солонгосоор нэрээ бичээд сурчих шиг болсон шүү.

Португалын амьдрал: Чонон Сүлд кино Лиссабонд, Wolf Totem, A Hora do Lobo, Le Dernier Loup

2015 оны 10-р сарын 8-ны өглөө нүүр номны мэдээлэл харж суудал Лондонд байдаг нэг танил маань Чонон Сүлд киноны нээлт Лиссабонд болох гэж байгаа линк явуулжээ.

За би гэдэг цөс томтой монгол юм болохоор Гүүгл гэдэг эдээс мэдээлэл хайж эхэллээ. Тэгсэн чинь Францын 16 дахь кино фестиваль тэр орой Лиссабоны Сан Жорж São Jorge кино театрт нээгдэх мэдээлэл олж авлаа.  Кино театр руу нь утасдаад билет асуусан байхгүй гэнэ. Уг фестивалийг зохион байгуулж буй газар руу нь утасдаад бас олигтой хариу авсангүй дээ.

Одоо сүүлчийн арга, энэ аргаа ч нилээд хэд хэрэглээд үзчихсэн, Азаа үзэх, шууд очоод л олдвол аз, олдохгүй бол эз.  Аз болж эртхэн очсоных Рагчаагийн Анхням гадаа нь би монгол хүн шүү гээд сайхан шаргал дээлтэй зогсож байнаа.  Сайн байнаа уу, би хүрээд ирлээ шүү гээд л угтлаа.

Кино эхлэхийн өмнө хэдэн үг сольлоо. Сайхан яриа хөөрөөтэй залуухан бүсгүй байнаа.  Таалагдсан ч гэж жигтэйхэн. Киноны найруулагч Jean Jacques Annaud хэдэн үг солиод авлаа. Бас л яриа хөөрөөтэй, яг Монголоос ирсэн гэхэд маш их баяртай байна. Би танай ерөнхийлөгчтэй уулзсан, танай орон маш их таалагдсан гээд ярианыхаа завсар хавчуулж байнаа. Бид түүнийг Төвдөд өнгөрүүлсэн 7 жил киногоор нь сайн мэднэ дээ. 72 настай гэхэд их л хөнгөн шингэн хүн юм. Найруулагчийн 1993 онд Оскарт нэр дэвшсэн L'Amant гэдэг кино бас энэ фестивальд үзүүлж байгаа юм байна.

Киногоо үзээд монгол амьдрал, ахуйгаар маш их бахархлаа. Номыг нь уншчихсан байсан болохоор кино таалагдах болов уу үгүй болов уу гэж бодож байсан ч киноноос үнэхээр сайхан таашаал авсан юм.  Францын найруулагчийн авьяасыг биширсэн.  Яагаад гэвэл таньж мэдэхгүй ахуйг тэр хаа холын Өвөр Монголд гаргана гэдэг бас л хэцүү шүү дээ. Энэ францын найруулагч чинь одоо болтол Оскарт гадаад хэл дээрх киноноос Франц улсаас ганцаараа нэр дэвшсэн хүн гэж явдаг юм байна. Ер цааш нь мэдээлэл хайсан чинь Jean-Jacques Annaud бол амьтантай кино, аль эсвэл гадаад жүжигчидтэй кино авахдаа нилээд гаршчихсэн бололтой. Түүний дээр дурьдсэн L'Amant/The Lover киноны гол дүрд нь 18 настай Английн жүжигчин Jane March, Гонконгийн жүжигчин Tony Ka Fai Leung нар тогложээ.

Чонон сүлд киног бүтээхээр гадны хэд хэдэн найруулагч оролдож үзсэн боловч чонотой зураг авалтнаас айгаад аваагүй юм билээ. Харин Хятадын Засгийн Газар Jean-Jacques Annaud-д амьтантай кино хийх туршлагатай болохоор Хятадад дахин хөл тавих эрхийг өгч энэ киног найруулахыг зөвшөөрчээ. Төвдөд Өнгөрүүлсэн Долоон Жил киноны дараа найруулагчид Хятадууд виз олгохоо больчихсон байсан юм байна. Одоог хүртэл энэ киног Хятадад үзүүлэх зөвшөөрлийг өгөөгүй гэж ГҮҮГЛ дээр байна лээ.

-

Тус киноны гэрэл зурагчнаар ажилласан Bai Long гурван сар гаруй Өвөр Монголын нутгаар аялж зураг авах газрыг найруулагчийн хүсэлтээр хайсны дараа Шилийн Голын нэгэн жижигхэн газрыг сонгосон тухай киноны тарсны дараа Анхням, Bai Long, Баярсайхан бид хэд Лиссабоны нэгэн бааранд сууж хөөрөлдөхөд сонирхуулж билээ. Цөөхөн хүн амтай энэ суурин одоо жуулчны хөлд дарагдаад, хүн амынх нь амьжиргаа маш сайжирсан гэж гэрэл зурагчин, Анхням хоёр сонирхууллаа.

Гучин таван чонын бэлтрэгийг Хятадаас олж, Канадын сургагч сургажээ. Хятадууд гадны чоно оруулахыг зөвшөөрөөгүй учраас орон нутгийн чононууд сургалтанд хамрагдсан байна. Анхнямын яриагаар бол 3 үеийн чоно энэ кинонд тогложээ. Заримдаа ч бүр чоноо том болохыг хүлээгээд сууж байдаг байсан гэнэ.  Анх чонын бэлтрэг байхдаа Хятадын жүжигчин Feng Shao Feng-д баригдаад киноны эцэст том чоно болоод уул даваад алга болдог нь нэг л чоно юм байна. Кино дууссаны дараа үлдсэн хэдэн чоно онгоцоор далай гатлаад Канад руу явсан нь тэд зөвхөн англи хэлээр ойлгодог болсонтой холбоотой гэнээ. Амьтны амьдрал хүртэл сонин шүү. Нутаг битгий хэл, улс сэлгээд хүмүүн шиг явчих юмаа. Гэхдээ хүнтэй харьцуулбал тэд далай гатлаад нутагтаа буцаж очихгүй байх л даа. 

Чонон Сүлд кинон дээр гардаг зээрийн зургыг Монголд Сүхбаатар аймгийн нутагт авчээ. Харин зээр, чоно хоёр ерөөсөө уулзалдаагүй гэж Баярсайхан \Анхнямын нөхөр\ ярьж байсан. 

Анхням бараг сар цас орохыг хүлээгээд орохгүй болохоор Харбинаас хэдэн ачааны машин цас авчирч тэднийг нь асгаад кино зураг авсан тухай хүүрнэсэн. 500 гаруй хүнийг сар хүлээлгэнэ гэдэг мөн лут шүү. Энэ кино бүтсэн өртөг нь 40 сая ам.доллар. 

Кинонд хөгжим маш их үүрэг гүйцэтгэдэг. Чонон Сүлд гэдэг киног үзэж суухад хөгжим нь хүчирхэг байсан. Арга ч үгүй биз дээ, бидний мэдэх  Star Trek II: The Wrath of Khan,  Titanic,

Avatar зэрэг киноны хөгжмийг бичсэн хөгжмийн зохиолч James Horner юм. Харамсалтай нь авьяаслаг хөгжмийн зохиолч энэ зун нас баржээ.

Чонон Сүлд киног хийсэн тухай баримтат кинон энэ линкээр ороод Хятад хэл дээр үзэж болно. Энэ баримтат киног ойлгоё гэвэл Монгол, Хятад, Франц, Англи хэлтэй байвал бүр сайн шүү. 

Франц, Хятадын хамтран бүтээсэн Чонон Сүлд кино Хятадын талын шийдвэрээр Оскарт нэр дэвшихээ больжээ.

Ихэнх мэдээллийг Гүүгл ахаас зээлдлээ. 

Жирийн л эхэлсэн нэг өдөр маань жирийн бусаар төгссөн юм даа

Aglag Buteel Temple, Mongolia

Aglag Buteel Temple has been built recently and work is still undergoig and cituated about 100km to the west of Ulaanbaatar city at a beautiful valley with trees and big snotes and hills near Daliin Am, Bornuur soum, Tuv aimag.

It was lama Purevbat's temple, he is one of the prominent modern Buddshist artist of Mongolia.   It was easy to get there and see extraordinary works of him and his colleagues.  This place where he grew up as a child.

The entrance fee was in summer 2015, 5000T per person. Hundreds of Mongolians were visiting this place for as a tourists or for religious purposes. All the stones are natural and as an  artist Lama Purevbat looked and carved as an fairy tale creatures.

 There are seven stones,which was brought by Mongolian wrestler.  As an explanation of when Buddha was born he made seven steps. In the photo only four stones.

 Resting Buddha/

If you want to know more detailed information it is here  I am sorry, it is in Mongolian. For the video click here

Photos @J&B Hughes

Зуны гурван сар зугаатайхан өнгөрлөө

Энэ зуны гурван сар үнэхээр зугаатайхан өнгөрлөө дөө. Зургаан сард нилээд сайн гольф тоглож амжсан бол долоон сард Монгол яж, 8 сард Португалын хойт зүг рүү бас долоо хоног амраад ирэвээ.

Португал маш олон гольфын талбайтай, зарим нь бүр олон улсын хэмжээний тэмцээн зохион байгуулахад зориулагдсан аль эсвэл ашиглагдаж байсан хүртэл бий. Миний хувьд Ешторил гольф гэдэг газар очиж тоглодог.

Энд тоглож эхэлсэн түүх нь бас сонирхолтой л доо. Ер ямар тоглоом байдаг юм бол гээд нэг удаа үзчихье гэдэг зангаасаа болсон юм. Үнэхээр таалагдаад, бас багш нь сайн байсан тул сурахаас аргагүй болсон л доо. Тэгсэн чинь багш маань намайг чамд хэтэрхий их хүч байна гээд байдаг, нөгөө бөмбөг нь хол явж өгдөггүй хоёр бас хор шар хүргэсэн байж магадгүй л дээ.

Атлантын далайн эрэг дээрх Эшторил хотод ойрхон болохоор ингэж нэрлэсэн байх. Энэ талбайг Palacio Estoril зочид буудал эзэгнэнэ. Энд буудалд буусан хойт Европын олон хүмүүс, бүр группэрээ ирж тоглоно.  Португал улсын уур амьсгал дулаан болохоор гольфын талбай жилийн дөрвөн улиралд ажиллана. Зөвхөн дуу цахилгаантай бороотой үед л хаалгаа барина уу гэхээс биш өвлийн бороо асгаж байхад гольфчид тоглож л явна. Би нэг удаа нэгэн бороотой өдөр тоглож гэнэ алдаж билээ. Одоогоор үхэн хатан тоглох гольфын амтанд ороогүй болохоор арай ч муухай бороотой өдөр тоглодоггүй юмуу.

Би энд хоёр япон найз, нэг солонгос найзтайгаа дөрвүүлээ хоёр дахь өдрийн өглөө болгон 9 нүх тоглоно. 9 нүх тоглоход заавал хувийн оноо шаардахгүй, ердө 10 евро төлөөд өдөржингөө ч тоглосон болно. Ихэнхдээ бид 2 удаа 9 нүх тоглочихоор барагг 18 нүх тоглосонтой адил болж байгаа юм. 



Далайн эрэг, уулын орой, ой мод харан 2-4 цаг алхахад үнэхээр сэтгэл сэргээд сайхан шүү. 

8 сарын эхээр УБ-с буцаж ирээд 2 удаа тоглосон. Эхний удаад нь сайхан байсан боловч, хоёр дахь удаагаа очиход хэтэрхий халуун байсан учраас дундаас орхиод явчихсан юм. Одоо хүүхдүүдийн сургууль эхлэхээр одоо гурвуулаа болсон,  нэг япон найз маань нутаг буцсан учир, тоглож эхэлнэ дээ. Гольф, алхаад марш болж байгаа юм

Зуны зугаатай өдрүүдийн тэмдэглэл цаашид үргэлжлэх болноо.

Португалын амьдрал: Champalimaud Foundation

Шампалимауд Сангийн хаалгаар орж ирэнгүүт том шилний цаана байгаа цэцэрлэг харагдангуут л үнэхээр сонин шийдэлтэй архитертур угтсан юм. Португал гаралтай Чарлес Коррейа, Charles Correia, Энэтхэгийн Гоад амьдардаг архитектурч энэ барилгын зураг төслийг гаргажээ.

Шампалимау Сан нь Антонио дэ Соммэ Шампалимау-гийн (António de Sommer Champalimaud) эцэг эх хоёртоо зориулан босгосон сан юм.

Энэ сан нь халдвар судлалын чиглэлээр ажилладаг өгөөд жил бүр 1 сая евроны шагналыг хүмүүсийн хараагүй болох талаарх судалгаа хийж буй хөгжиж буй орны эрдэмтэн судлаачид олгодог.Энэ санг үүсгэн байгуулсан хүн амьдралынхаа сүүлийн жилүүдэд нүдний хараа нь муудаж сохорсонтой холбоотой юм

33 орны 40 докторантурын оюутнууд энэ санд судалганы ажлаа хийж байна. Өмнө нь энэ санд ажиллаж байгаагүй орны хүн ирэхэд тухайн иргэний оны тугыг залж албан ёсны танилцуулга хийдэг гэнээ.  The Scientist сэтгүүлд энэ санд ажиллахад хамгийн сайн газар гэж эрдэмтэд үнэлжээ.

Энэ том цонхны цаанаас Лиссабоны гол барилга болох Белемын цамхаг (Belem Tower) харагдана.  Цонхыг Японд үйлдвэрлэсэн бөгөөд ийм том цонхыг авчрах усан онгоц олдоогүй учир дөрвөн хэсэг болгон авчирчээ. Япончууд Лиссабоны аквариумыг шилээр хийж өгсөн туршлага нь португалчуудад бас хэрэг болсон юм.

Лиссабоны аквариум, Lisbon Oceanarium, бол жуулчид болон португалчуудын очих газрын нэгэн. Нэгэн том аквариумд далайн олон төрлийн загаснууд сэлээд л, түүнийг тойроод олон янзын үзмэрүүдтэй.

Ажлын өрөөны хаалгаар нэвт харахад Атлантын далай болон Алжес хо үзэгдэнэ. Ийм албан газарт ажиллахад судалгааны ажил мэдээж муу гарахгүй байх даа

Наана байгаа жижиг шилэн саванд жимсний ялаануудын байлгана. Судалгаа хийхэд их чухал байдаг юм гэсэн энэ ялаанууд нь

 Цаана харагдаж байгаа нь нүх юм. Энэ нь сангийн барилгад дөрвөн ширхэг цонхон хэлбэр бий.